Κάποια τρόφιμα και ποτά μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης αρθρίτιδας ή να επιδεινώσουν τα συμπτώματα, όπως τα υψηλά επεξεργασμένα τρόφιμα και μερικά ποτά.

Εάν έχετε αρθρίτιδα, η σωστή διατροφική επιλογή μπορεί όχι μόνο να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων αλλά και να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών, να συμβάλει στην αύξηση της γενικής ευεξίας και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής.

Υπάρχουν πάνω από 100 είδη αρθρίτιδας, αλλά η οστεοαρθρίτιδα (OA) είναι η πιο συνηθισμένη. Άλλοι τύποι περιλαμβάνουν τη ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡA), τη ψωριασική αρθρίτιδα και την ποδοκνημική αρθρίτιδα.

Όλες αυτές οι μορφές εμπλέκονται σε κάποιο βαθμό φλεγμονής.

Αυτό που επιλέγετε να φάτε και να πιείτε με την αρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσει τα συμπτώματά σας και τη γενική ευεξία. Προχωρώντας ας δούμε κάποια τρόφιμα και ποτά που πρέπει να αποφεύγετε εάν έχετε αρθρίτιδα :

 

• Πρόσθετη Ζάχαρη. Όλοι μπορούν να επωφεληθούν από τον περιορισμό της κατανάλωσης ζάχαρης, ειδικά αν έχουν αρθρίτιδα. Τα πρόσθετα σάκχαρα βρίσκονται σε καραμέλες, αναψυκτικά, παγωτό και πολλά άλλα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων σάλτσες μπάρμπεκιου, σάλτσες και κέτσαπ.

Σε μια μελέτη που συμμετείχαν 217 άτομα με ΡΑ, οι συμμετέχοντες παρατήρησαν ότι από 20 τρόφιμα, τα γλυκά αναψυκτικά και τα επιδόρπια φαίνεται να επιδείνωναν περισσότερο τα συμπτώματά τους.

 

• Επεξεργασμένα και κόκκινα κρέατα. Μερικές έρευνες συνδέουν τα κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα με τη φλεγμονή, η οποία μπορεί να αυξήσει τα συμπτώματα της αρθρίτιδας.

Για παράδειγμα, άτομα που καταναλώνουν πολύ επεξεργασμένα και κόκκινα κρέατα μπορεί να έχουν υψηλότερα επίπεδα των δεικτών φλεγμονής όπως η interleukin-6 (IL-6), η C-reactive protein (CRP) και η ομοκυστεΐνη. Αυτοί αποτελούν δείκτες φλεγμονής.

Η ίδια μελέτη με τα 217 άτομα με ΡΑ που αναφέρθηκε παραπάνω επίσης διαπίστωσε ότι το κόκκινο κρέας συχνά επιδεινώνει τα συμπτώματα της ΡΑ.

Μια ανασκόπηση του 2019 συμπέρανε ότι διατροφές βασισμένες σε φυτικά προϊόντα που αποκλείουν το κόκκινο κρέας μπορεί να βελτιώσουν τα συμπτώματα της αρθρίτιδας.

 

• Τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη. Η γλουτένη είναι μια ομάδα πρωτεϊνών που υπάρχουν σε σιτηρά όπως σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη και άλλα δημητριακά. Ορισμένες έρευνες τη συνδέουν με αυξημένη φλεγμονή και υποδεικνύουν ότι η αποφυγή της γλουτένης μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα της αρθρίτιδας.

Άτομα με κοιλιοκάκη έχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο για ΡΑ από άτομα που δεν έχουν.

Κάποιες περιορισμένες έρευνες υποδεικνύουν ότι μια διατροφή χωρίς γλουτένη και χωρίς κρέας μπορεί να μειώσει τη δραστηριότητα της νόσου και να βελτιώσει τη φλεγμονή.

Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί αν η διατροφή χωρίς γλουτένη είναι ευεργετική για τους ανθρώπους με αρθρίτιδα.

 

• Υπερ-Επεξεργασμένα Τρόφιμα. Τα υπερ-επεξεργασμένα προϊόντα — όπως τα γρήγορα φαγητά, τα δημητριακά πρωινού και τα αρτοσκευάσματα — συνήθως περιέχουν υψηλά επεξεργασμένα δημητριακά, προσθήκη ζάχαρης, συντηρητικά, φρουκτόζη και άλλα δυνητικά φλεγμονώδη συστατικά, τα οποία μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της αρθρίτιδας.

Έρευνες υποδεικνύουν ότι τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ΡΑ με την προσθήκη στην φλεγμονή και την παχυσαρκία, η οποία αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου για τη ΡΑ.

Παράλληλα, σε μια μελέτη που συμμετείχαν 56 άτομα με ΡΑ, εκείνοι που κατανάλωσαν υψηλότερες ποσότητες υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων εμφάνισαν αυξημένους παράγοντες κινδύνου για νόσους της καρδιάς, συμπεριλαμβανομένων υψηλότερων επιπέδων γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c), ενός δείκτη μακροχρόνιας ελέγχου του αίματος.

Ως εκ τούτου, τα επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να επιδεινώσουν την συνολική σας υγεία και να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης άλλων νόσων.

 

• Ορισμένα Φυτικά Έλαια. Διατροφές πλούσιες σε λιπαρά οξέα ωμέγα-6 και φτωχές σε ωμέγα-3 μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα του πόνου στα γόνατα, το οποίο είναι συνηθές σε ΟΑ και ΡΑ.

Αυτά τα λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα για την υγεία, αλλά η ανισορροπία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο φλεγμονής.

Το ωμέγα-3 υπάρχει σε λιπαρά ψάρια, λιπαρά σπόρια και πράσινα λαχανικά, ενώ το ωμέγα-6 υπάρχει σε μαργαρίνες, φυτικό λίπος και ελαιόλαδο όπως το αραχίδι και το καρυδόλαδο.

Να εξασφαλίσετε μια ισορροπία μεταξύ αυτών των ειδών ελαίων μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της αρθρίτιδας.

Συμβουλή: Χρησιμοποιήστε το ελαιόλαδο ως παράδειγμα ενός ελαίου με χαμηλή περιεκτικότητα σε ωμέγα-6, ενώ αυξήστε την κατανάλωση λιπαρών ψαριών για να βελτιώσετε την αναλογία ωμέγα-6 προς ωμέγα-3.

 

• Τρόφιμα υψηλά σε Αλάτι. Η μείωση της κατανάλωσης αλατιού μπορεί να είναι καλή για ανθρώπους με αρθρίτιδα.

Τα τρόφιμα υψηλά σε αλάτι περιλαμβάνουν κονσέρβα σούπα, πίτσα, ορισμένα είδη τυριών, επεξεργασμένα κρέατα και πολλά άλλα επεξεργασμένα προϊόντα.

Μια μελέτη με ποντίκια το 2019 βρήκε ότι η αρθρίτιδα ήταν πιο σοβαρή σε ποντίκια που κατανάλωναν υψηλής περιεκτικότητας αλάτι στη διατροφή τους σε σύγκριση με εκείνα που είχαν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε αλάτι στη δίαιτά τους.

Έρευνες έχουν επίσης υποδείξει ότι μια υψηλή πρόσληψη νατρίου μπορεί να είναι παράγοντας κινδύνου για αυτοάνοσες νόσους όπως η φλεγμονώδης αρθρίτιδα σε ανθρώπους. Ένας παράγοντας μπορεί να είναι ότι το αλάτι διεγείρει ανοσολογικές διαδικασίες που οδηγούν σε φλεγμονή.

Παράλληλα, μια μελέτη του 2015 συνέδεσε την υψηλή κατανάλωση νατρίου με αυξημένο κίνδυνο για ΡΑ. Η μελέτη αφορούσε δεδομένα 18.555 ατόμων.

 

• Τρόφιμα υψηλά σε AGEs. Τα διαιτητικά προϊόντα που περιέχουν προϊόντα σημαντικής γλυκοζυλίωσης (AGEs) είναι μόρια που δημιουργούνται μέσω αντιδράσεων μεταξύ ζάχαρης και πρωτεϊνών ή λιπαρών. Δημιουργούνται φυσικά σε μη μαγειρεμένα ζωικά τρόφιμα και δημιουργούνται μέσω ορισμένων μεθόδων μαγειρέματος.

Τρόφιμα που είναι υψηλά σε AGEs περιλαμβάνουν:

• • • ζωικά τρόφιμα υψηλά σε πρωτεΐνες και λίπη που τηγανίζονται, ψήνονται
    • μπέικον
    • μπριζόλα στην τηγανίτα ή στη σχάρα
    • ψητό ή τηγανητό κοτόπουλο
    • ψητά λουκάνικα
    • πατάτες τηγανητές
    • αμερικάνικο τυρί
    • μαργαρίνη
    • μαγιονέζα

Όταν τα AGEs συσσωρεύονται σε μεγάλες ποσότητες στο σώμα, μπορεί να συμβεί οξειδωτικό στρες και φλεγμονή. Το οξειδωτικό στρες και η δημιουργία AGEs συνδέονται με την πρόοδο της νόσου σε ανθρώπους με αρθρίτιδα.

Άτομα με φλεγμονώδη αρθρίτιδα — όπως η ΡΑ — μπορεί να έχουν υψηλότερα επίπεδα AGEs στο σώμα τους σε σύγκριση με όσους δεν έχουν. Η συσσώρευση AGEs στα οστά και τις αρθρώσεις μπορεί να παίξει ρόλο στην ανάπτυξη και την πρόοδο της ΟΑ.

Η αντικατάσταση των τροφίμων υψηλά σε AGEs με θρεπτικά, φυσικά τρόφιμα όπως λαχανικά, φρούτα, φασόλια και ψάρια μπορεί να μειώσει τον συνολικό φορτίο AGE στο σώμα σας.

 

Ποτά που πρέπει να αποφεύγετε έχοντας αρθρίτιδα

• Κόκκινο Κρασί και Άλλα Αλκοολούχα Ποτά. Είναι αλήθεια ότι το κόκκινο κρασί περιέχει ρεσβερατρόλη, ένα αντιοξειδωτικό που μπορεί να έχει οφέλη για την υγεία. Ωστόσο, η χρήση οποιουδήποτε αλκοόλ έχει τις αντίθετες πτυχές της.

Περαιτέρω έρευνα απαιτείται για τον ρόλο που παίζει το αλκοόλ στην αρθρίτιδα, αλλά οι επιστήμονες δεν συνιστούν την κατανάλωση αλκοόλ ως τρόπο πρόληψης της αρθρίτιδας ή διαχείρισης των συμπτωμάτων της.

Για παράδειγμα:

1. Η κατανάλωση αλκοόλ μία φορά την εβδομάδα ή περισσότερο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ΟΑ
2. Η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τα επίπεδα ουρικού οξέος στο σώμα, το οποίο μπορεί να συμβάλει στην ποδάγρα.
3. Μια μελέτη του 2019 υπέδειξε ότι η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει την επιδεινώσει της δομικής βλάβης της σπονδυλικής στήλης σε ανθρώπους με αξονική σπονδυλοαρθρίτιδα.
4. Έρευνα του 2021 βρήκε σύνδεση μεταξύ της εξέλιξης της κατανάλωσης αλκοόλ και της ΡΑ σε γυναίκες, αν και όχι σε άνδρες.

Συνολικά, είναι καλύτερο να περιορίσετε την κατανάλωση αλκοόλ καθώς μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα της αρθρίτιδας.

 

• Ποτά με προστιθέμενη ζάχαρη. Γλυκά ποτά, όπως αναψυκτικά, μπορεί να αυξήσουν σημαντικά τον κίνδυνό για αρθρίτιδα.

209 ενήλικες ηλικίας 20-30 ετών, όσοι έπιναν ποτά με φρουκτόζη πέντε φορές την εβδομάδα ή περισσότερο, είχαν τρεις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν αρθρίτιδα σε σχέση με όσους κατανάλωναν λίγα ή καθόλου ποτά με φρουκτόζη.

Τα ποτά που περιέχουν φρουκτόζη μπορεί να οδηγήσουν επίσης σε αύξηση των επιπέδων ουρικού οξέος, το οποίο μπορεί να επιδεινώσει την ποδάγρα.

Τα αναψυκτικά και άλλα γλυκαντικά ποτά περιέχουν ζάχαρη, ασπαρτάμη και φωσφορικό οξύ, τα οποία μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη δυνατότητα του σώματος να απορροφά το ασβέστιο, το οποίο είναι απαραίτητο για την υγεία των οστών.

 

• Καφές. Σύμφωνα με το Ίδρυμα Αρθρίτιδας, δεν είναι σαφές αν ο καφές είναι καλός για τους ανθρώπους με αρθρίτιδα. Από τη μία πλευρά, περιέχει αντιοξειδωτικά που μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής. Από την άλλη πλευρά, οι άνθρωποι πρέπει να είναι προσεκτικοί στην περιεκτικότητα σε καφεΐνη.

Εάν σας αρέσει μια κούπα καφέ, είναι καλύτερο:

1. Καταναλώνετε όχι περισσότερες από 1-2 κούπες ανά ημέρα
2. Αποφεύγετε να πίνετε καφέ πολύ νωρίς πριν τον ύπνο
3. Αποφεύγετε να προσθέτετε υπερβολικά πολύ ζάχαρη, σιρόπι ή κρέμα στον καφέ

 

• Γάλα. Κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν ότι το γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα προκαλούν φλεγμονώδη αντίδραση, αλλά αυτό δεν ισχύει για όλους. Εάν μπορείτε να ανεχτείτε το γάλα, είναι μια καλή πηγή βιταμίνης D και ασβεστίου.

Επιλέξτε γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλή ή μηδενική περιεκτικότητα σε λίπος για να μειώσετε τον κίνδυνο πάχυνσης και ανεπιθύμητων λιπών.

 

Συμπέρασμα

Εάν έχετε αρθρίτιδα, μια υγιεινή διατροφή και ένας υγιεινός τρόπος ζωής μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση των συμπτωμάτων σας. Οι ερευνητές υποδεικνύουν να αποφεύγετε ορισμένα τρόφιμα και ποτά, όπως υψηλά επεξεργασμένα τρόφιμα, κόκκινο κρέας, τηγανητά τρόφιμα, αλκοόλ και οτιδήποτε περιέχει προστιθέμενη ζάχαρη. Θυμηθείτε ότι παράγοντες όπως το επίπεδο δραστηριότητάς σας, το σωματικό βάρος και η κατάσταση καπνίσματος είναι επίσης σημαντικοί για τη διαχείριση της αρθρίτιδας.